„Musimy znaleźć złoty środek, czyli doprowadzić do sytuacji, aby uzależniony używał substancji jak najmniej szkodliwych” – podkreślił prof. Wojnar.
„Jeśli pacjent trafia do onkologa, czy kardiologa to jest już trochę za późno. Psychiatra leczy choroby mózgu, uzależnienie od nikotyny zalicza się do takich chorób – mówił prof. Jerzy Samochowiec. Podkreślił też, że to nie nikotyna jest czynnikiem wywołującym choroby odtytoniowe. – Rolą lekarza psychiatry jest zbudowanie relacji terapeutycznej z pacjentem oraz przekazanie mu informacji adekwatnych do jego stanu zrozumienia problemu uzależnienia od nikotyny, który w Polsce jest niedoceniany” – kontynuował profesor.
Uzależnienia nie stanowią dużego odsetka w psychiatrii, to jednak zabierają bardzo dużą ilość środków, jakie NFZ przeznacza na leczenie psychiatryczne. Zdaniem profesora walka z nałogiem powinna składać się z trzech elementów: zapobiegania rozpoczęcia palenia przez młodzież, pomocy palaczom w rzuceniu nałogu oraz programów redukcji szkód poprzez stosowanie alternatywnych produktów.
Wiele osób nie pozbędzie się jednak określonych nawyków, nawet jeśli negatywnie wpływają one na stan zdrowia.
„Należy się zastanowić dlaczego Polaków nie kusi zdrowy model życia? Dlaczego na młodzież nie działają programy edukacyjne? – mówiła się dr Ewa Chmielowska, onkolog ze Specjalistycznego Szpitala Onkologicznego NU-MED sp. z Tomaszowa Mazowieckiego. Przypomniała, że nie należy zapominać o nowotworach, które w Polsce są jedną z głównych przyczyn śmierci. – Do chorób cywilizacyjnych zaliczyłabym raka piersi, który jest najczęstszą przyczyną zgonów wśród kobiet” – dodała doktor.
Dyskusja o używkach, do których należy również cukier, jest kluczowa, aby edukować społeczeństwo do działań prozdrowotnych. O otyłości, która staje się coraz większym problemem Polaków mówił prof. Edward Franek, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii szpitala MSWiA w Warszawie.
„Otyłość jest chorobą, uzależnieniem od cukru, z którego nadmierną konsumpcją należy skutecznie walczyć” – zauważył prof. Franek.
Prelegenci podkreślali, że społeczeństwo do zmiany stylu życia należy przekonywać nieustannie.
„Znaczna część opinii publicznej jest obojętna na kampanie edukacyjne w myśl >>mnie to nie dotyczy<<. Nie wolno jednak zaprzestać tych działań, wręcz przeciwnie należy celować z apelami do konkretnych grup narażonych na określone choroby – stwierdził prof. Marcin Moniuszko, prorektor ds. Nauki i Rozwoju Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. – Ważna jest profilaktyka precyzyjna, polegająca na identyfikowaniu i docelowym działaniu na osoby o podwyższonym ryzyku wystąpienia problemów zdrowotnych. Poprzez zdefiniowanie czynników środowiskowych, genetycznych, które przyczyniają się do rozwoju różnych chorób, możemy jeszcze efektywniej docierać do konkretnych grup społecznych” – dodał profesor.
Jak zauważył dr Rafał Staszewski, zastępca prezesa ds. finansowania badań w Agencji Badań Medycznych, w obszarze badań w zdrowiu publicznym w Polsce zabrakło rozwiązań systemowych, zwłaszcza w zakresie dużych grantów umożliwiających realizację ogólnopolskich badań. Agencja Badań Medycznych chce uzupełnić tę lukę.
„Właśnie ogłosiliśmy pierwszy w historii tak duży program na badania epidemiologiczne. Chcemy skupić się na priorytetach, czyli nowotworach, chorobach układu sercowo-naczyniowego, w szczególności udarze mózgu, zaburzeniach metabolicznych, a także pediatrii” – powiedział wiceszef ABM.
Dodał także, że niezwykle ważne jest, aby zweryfikować wszystkie elementy wpływające na podejmowanie decyzji dotyczących zachowań zdrowotnych wśród polskiej populacji.
Eksperci z różnych dziedzin medycyny byli zgodni co do strategii zdrowia publicznego, jaka powinna być realizowana w naszym kraju oraz do wypracowania wspólnego konsensusu przez wszystkie towarzystwa naukowe. Jednak jak wskazywali uczestnicy debaty, aby odnieść sukces na poziomie populacyjnym, dyskusja nie powinna odbywać się jedynie w gronie klinicystów, ale powinna sięgać różnych ministerstw, nie tylko zdrowia, ale także edukacji, finansów, rolnictwa, czy rozwoju. Jak zaznaczył poseł dr Jarosław Sachajko, poseł na Sejm RP, zastępca przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, potrzebny jest dialog pomiędzy różnymi środowiskami. W debacie publicznej, a także przy podejmowaniu kluczowych decyzji przez polityków, merytoryczny głos ekspertów medycznych powinien być w większym stopniu brany pod uwagę. Zintegrowany system ochrony zdrowia to system oparty na profilaktyce, redukcji szkód oraz wyjściu do pacjenta, który nie powinien być stygmatyzowany.
Na zakończenie debaty profesor Andrzej Fal zaproponował, aby eksperci wyrazili swoją wspólną opinię w obszarze nowoczesnego podejścia do problemu nałogu tytoniowego. Dokument w postaci rekomendacji mógłby posłużyć do dalszych prac resortu zdrowia na rzecz poprawy jakości zdrowia publicznego w Polsce.
Źródło: PAP MediaRoom
